Halk Ozanları Kültür Derneği Ölümsüzlüğünün 45. Yılında Âşık Veyseli Andı.

Halk Ozanları Kültür Derneği (OZAN DER) Ölümsüzlüğünün 45. Yılında Âşık Veyseli andı.

Esen Aşçı’nın sunumunu yaptığı Âşık Veysel anma etkinliği Çankaya Belediyesi Yılmaz Güney Sahnesinde 23 Mart 2018 Cumartesi günü saat 18.30’den itibaren gerçekleştirildi.  

Halk Ozanları Kültür Derneği Başkanı Kenan Şahbudak konuşmasında şunları dile getirdi.

GELENEK BİTMEYECEK

Kenan Şahbudak

Emlek yöresi; çoğunlukla Alevi-Bektaşilerin yaşadığı Anadolu yarımadasının tam ortasında Şarkışla; Gemerek, Yıldızeli ve Akdağmadeni arasında kalan ve kültür birliği olan bölgenin adıdır. Yörenin tanınmış ozanlarından; Serdari, Âşık Sıtkı, Agahi, Kemteri, Feryadi, Nedimi, Âşık Veysel, Talip Coşkun, Halil Soylu, Ali İzzet Özkan, Hüseyin Gürsoy, Aziz Üstün, Devrani, Sefil Selimi ve daha niceleri geleneği günümüze taşımışlardır.

Veysel, Sivrialan’dan sazıyla bir gün, ilk kez Sivas’a gider. Sivas’ta Edebiyat öğretmeni ve Milli Eğitim Müdürü, Halk Kültürü Araştırmacısı Ahmet Kutsi Tecer’in girişimleri ile düzenlenen yarışmadan aldığı “Halk Şiiri” belgesini referans göstererek Anadolu’yu gezmeye başlar. Tecer, Veysel’in köyünden çıkmasına vesile olan Halk Şiirleri Bayramını düzenlemekle kalmayıp daha sonraki görevinden dolayı Köy Enstitülerinde saz öğretmenliği yapmasını da sağlar. Veysel; Cumhuriyet’in 10. Yılında ilk şiirini, Cumhuriyet ve Atatürk için yazar.

Cumhuriyet Destanı 

Atatürk’tür Türkiye’nin ihyası

Kurtardı vatanı düşmanımızdan

Canını bu yolda eyledi feda

Biz dahi geçelim öz canımızdan

Sinesini hedef etti düşmana

Ölmüşken vatanı getirdi cana

Çekti kılıcını çıktı meydana

Gören ibret aldı meydanımızdan

Çekildi sancaklar dayanmaz canlar

Şarktan garba gitti Türk’teki şanlar

O kadar paşalar o zabitanlar

Ayrılmadı asla sağ yanımızdan

Dumlupınar Sandıklı’nın cephesi

Dağları yıkıyor topların sesi

Kahraman askerin hücum etmesi

Cihan sele gitti al kanımızdan

Kaçırdık düşmanı bulunmaz izi

Bir hücumda geçti öte denizi

Siyanet ettiler askerimizi

Vatan memnun kaldı zabitanımızdan

Şeyh Sait de yüzün tuttu isyana

Milletini hor baktırdı vatana

Fakir fukarayı boyadı kana

Öyle şeyhler çoktur külhanımızdan

Çağırdım Şeyh Said sağır mı diye

Başında sarığı değir mi diye

Tarttılar şeyhleri ağır mı diye

Haberin doğrulttun urganımızdan

Şeriatı düşündüler şerciler

Birtakım millete fesat verdiler

Her biri bir yerde hep geberdiler

Onlar kurtulmadı toplarımızdan

Aklı başınd’olan düşünür bunu

Şeriatçı oldu tüketen onu

Dağda belde fukaraya soygunu

Veren onlar idi vatanımızdan

Menemen mes(e)lesi geldi meydana

Orda birkaçları uydu şeytana

Mehdi diye kendi kendin urgana

Taktı kurtulmadı darlarımızdan

Gazi Paşa Haziretli bir kişi

Ne kadar cesaret tuttu bu işi

Sarmıştı vatanı düşman ateşi

Esirgedi bizi ziyanımızdan

İddiacı Türkiye’nin insanı

Çalışmakla kazandık biz vatanı

Aç kurt gibi parçaladık düşmanı

Şecaat görünce aslanımızdan

Kurtardık vatanı bu belalardan

Tiren hattı küşat ettik her yerden

Terrakk’etti mektebimiz hep birden

Teşekkür kazandık müşranımızdan

Hükümet de milletini kayırdı

Bir af etti hapisleri koyverdi

Adaletle tebligatlar duyurdu

Çok şeref kazandık bayramımızdan

Türkiye’yi adalette yaşattı

Dağları deldirdi demir döşetti

Millete bir altın kemer kuşattı

Hâşâ nankör olman devranımızdan

Âşık Veysel bunu böyle söyledim

Benden de yadigâr bu kalsın dedim

Sözlerim yalan mı dinle efendim

Kürrei arz doldu hep şanımızdan

Şiir çok beğenilince “Gazi’ye gönderelim” derler.

Veysel sazını kapıp Ankara’ya Atatürk ile görüşmeye gelir ancak bırakın Ata’sıyla görüştürülmeyi, kılık kıyafetinden dolayı kolluk kuvvetleri tarafından döşürücü zannedilerek çarşılara bile sokulmaz Âşık. İtibar görmez talebi. O da bir şekilde Hâkimiyet-i Milliye gazetesine gider. Yazdığı destanı oradakilere okur. Destan gazetede yayınlanır ve altına şu yorum yapılır:

“Bir ihtilal hareketi, üç telli saz üzerinde ses verdiği, yani halkın iç katlarında yankılandığı zaman köklenmiş demektir. Bu şairi, sazı ve sözü ile Anadolu köylerinde dolaştırınız.”

Hakimiyet-i Milliye’de çıkan bu yazı, Veysel’i Âşık Veysel yapar. Yani Cumhuriyet ozanına sahip çıkmıştır.

Çağdaşı ozanlardan Davut Sulari, Kul Ahmet, Mahsuni Şerif gibi Âşık Veysel’inde, Cumhuriyet safında yer aldıklarını şiirlerinde, türkülerinde görebiliyoruz. 

Tarihte bir büyük onur bıraktı

Şimşekler misali çaktı Atatürk

Yurda giren düşmanların üstüne

Bir şahin misali aktı Atatürk

(Davut Sulari)

Hünkâr Hacı Bektaş özündeyim ben

Arif olanların sözündeyim ben

Kemal Atatürk’ün izindeyim ben

Sorarsan aslımı işte ben buyum

(Kul Ahmet)

Bulutlar terinden dağlar kokundan

Sarhoştur sevdiğim Mahzuni bundan

Bir daha gel, gel Samsun’dan

Sarı saçlı mavi gözlüm nerdesin

(Mahzuni Şerif)

Âşık Daimi’yim işte buyum ben

Birlik denizinde akan suyum ben

Bu iki gerçeğin vurgunuyum

Biri Hacı Bektaş biri Atatürk

(Âşık Daimi)

Hisse alın Çırakman’ın sözünden

Zerre kaçmaz ariflerin izinden

Kemal Atatürk’ün aydın izinden

Bugün bize hoş geldiniz erenler

(Hüseyin Çırakman)

Atatürk Bakışlım, hey mermi gözlüm

Ta can damarımdan vurdun ölüyom

Gazi yürüyüşlüm, kahraman yüzlüm

Zalim yar kanıma girdin ölüyom

(Ali İzzet Özkan)

Ve benden bir dörtlük

Saygım sevgim bitmez böyle canlara

Velim Hacı Bektaş, ulum Atatürk

Zorda kalsam tutunurum onlara

Dalım Hacıbektaş, gülüm Atatürk

(Kenan Şahbudak)

Velhasıl türküleri dillere düşünce dünya ozanı oluyor Veysel. Hak ederek edebiyata geçiyor. Her tanınmış ozanın ölümünden sonra olduğu gibi Veysel’in ölümünden sonra da halktan kopuk kimi yazar ve şairler, geleneğin bittiğini yazmışlar ve belli çevrelerce ilgi toplamışlardır.

Daha sonra ki dönemlerde de Mahzuni Şerif ve Neşet Ertaş’ın ölümünden sonra da aynı boş laflar dillendirilmiş, yazılara geçmiş ve günlerce tartışılmıştır.

Bunu dillendirenler bilmez mi ki savaşlar, katliamlar, yoksulluklar, her türlü kirlilikler olduğu sürece ozanlar yazmaya devam edecek ve gelenek bitmeyecektir. Keşke bu olumsuzluklar olmasa da ozanlar barışı, dostluğu, sevdaları, güzellikleri yazmaya devam etse...

Büyük usta Âşık Veysel Şatıroğlu’nu ölümsüzlüğünün 45. Yıldönümünde saygıyla anıyorum.

Veysel'e Sorun

Kâinatın sırrı tek bir hecedir

Bilmeyen soramaz, Veysel’e sorun

O sır aşktır yolda gündüz, gecedir

Gelmeyen varamaz, Veysel’e sorun

Sadece toprak mı sadık yar olan

Hani nerde kaldı Gülizar olan

Ölmeden ölmektir cana kâr olan

Ölmeyen eremez, Veysel’e sorun

Ne sürüler inmiş engin ovaya

Ne dumanlar çökmüş ıssız yaylaya

Aşk denilen uçsuz, dipsiz deryaya

Dalmayan giremez Veysel’e sorun

Dökülür dereye dertler, düz olur

Çamura karışır toprak, toz olur

Merhem doksan dokuz, yara yüz olur

Bulmayan süremez Veysel’e sorun

Dağ çiçeğe düşer, ustalar derde

Âlem göze gelir, bakılan yerde

Hakk’ın divanında, hesapta, darda

Kalmayan duramaz, Veysel’e sorun

Aşkı ilan eder âşık, sözüyle

İkrarı var ise, dönmez özüyle

İnsan sevgisini gönül gözüyle

Almayan göremez, Veysel’e sorun

Şahbudak unutmaz, bayrak elinde

Türküleri susmaz, her an dilinde

Ustanın sedası sazın telinde

Çalmayan yoramaz, Veysel’e sorun

OZAN DER korosundan Ayla Önal, Leyla Ulusu, Günay Aktaş, Mehmet Göksu, Hamza Fırat ve Hasan Hüseyin Gümüşbaş Aşık Veysel türkülerini Kenan Şahbudak'ın bağlaması eşliğinde söylediler. Arife Güleşir Aşık Veysel'in bir şiirini okudu.
Emekli Eğitimci Aşık Veysel'in köylüsü Veysel Kaymak Aşık yaşamını ve anılarını anlattı. 
Tolga Kaya, Ümit Özdizlekli'nin bağlaması eşliğinde Aşık Veysel deyişlerini söyledi.
Ozan İsmail Nar, Aşık Veysel ve kendi deyişlerini çalıp söyledi.