Ozan Selahattin Dündar’dan “Halk Edebiyatında Âşıklık Geleneği”

Ozan Selahattin Dündar’dan “Halk Edebiyatında Âşıklık Geleneği”

Süleyman ÖZEROL

Halk Ozanları Kültür Derneğinin Cumartesi Etkinlikleri programında 16 Nisan 2016 Cumartesi günü Selahattin Dündar’ın “Halk Edebiyatında Âşıklık Geleneği” konulu konferansı gerçekleştirildi. Uzun sap ve kısa sap bağlamanın bir arada olduğu "Koşa Saz" dedikleri bağlama ile çalıp söyledi. 

Halk ozanlarının görevleri üzerinde duran Selahattin Dündar bu görevlerle ilgili örnekler sundu.
Halkın isteklerini, dertlerini dile getirmesi, halkı için canını bile feda etmesi konularıyla birlikte halk edebiyatının ürünlerini (ninni, destan, ağıt ve benzeri) de aktarması konusuna değindi. Türküler ve türleri üzerinde durdu. Karslı Âşık Kahraman’ın 1918 yılındaki Ermeni katliamını şiirinde dile getirmesi örneğini verdi.
Âşıkların tarihsel süreç, sosyolojik yapı ve bağlar, tarihsel olayları, “mücadelenin altını çizmek” biçiminde dile getirdiklerini; coğrafya, giysi, ekonomik durum, inanç kültürü (deyişler vd.) konularını işlediklerinizi örneklerle anlattı.

Halk ozanlığı geleneğinin tarihçesi ile...

M.Ö. 1800 yıllarından kalan Sümer yazıtlarında halk şirinin özelliklerini taşıyan izler görüldüğünü, M. Ö. 700 yıllarında Hunların edebiyatında bulunduğunu, konu ile ilgili bazı örneklerin varlığını dile getirdi. Şiirlerde ölçünün görülmesinin de bu dönemde olduğunu…
Alp Er Tunga örneği…
8. yüzyılda İslamiyet’in kabulünden sonra Divânu Lügati't-Türk (Kaşgarlı Mahmut), Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacip), Divanı Hikmet (Ahmet Yesevi) gibi yapıtlar verilir…
13. Yüzyılda İslamiyet’in etkisi görülmeye başlar; Ahmet Yesevi, Seyyad Hamza, Mevlana, Yunus Emre bu dönemde yaşamışlardır.
14. Yüzyılda çatışma; Kaygusuz Abdal, Hacı Bayram Veli, Akşamsettin dinsel konularda sorgulayıcı-eleştirel yapıtlar verirler.
16. Yüzyılda Pir Sultan önemli bir örnek…
17. Yüzyılda Köroğlu, Karacaoğlan, Dertli… 

Azerbaycan’da 16. Yüzyıldan itibaren belirginlik…

Azerbaycan halk aşıklarından söz edildi ve Şenlik’ten “Gardaş”, Nigari’den “Oynadı”, Selahatitn Dündar’dan “Vefasız Güzelden Bize Ne Fayda” örneklerini çalıp söyledi.
Hoşçakalın türküsü ile etkinlik sona erdi.